Sołectwo Grzawa | Oficjalna strona sołectwa

60 lat KGW w Grzawie

doał: admin, 25.09.2018, uzupełnione w 2019 roku
Początki KGW w Grzawie

Powstanie Koła Gospodyń Wiejskich w Grzawie
KGW jest ściśle powiązane z działalnością Kółka Rolniczego w Grzawie, co wyjaśnimy w dalszej części.
Na zebraniu w dniu 17 lutego 1957 założono Koło Rolnicze „Samopomoc Chłopska” wsi Grzawa, gromada Miedźna. Prezesem koła został wybrany jednogłośnie Jerzy Cofała, sekretarzem został Alojzy Wojciech, a skarbnikiem Florian Wygrabek.
Członkami zarządu zostali :Stanisław Weszka i Józef Wojciech. W skład komisji rewizyjnej weszli: Ludwik Śmieja, Józef Weszka i Franciszek Wygrabek.
Wg. wykazu z dnia 26 lutego 1957 roku koło liczyło 38 członków i złożyło podanie ze statutem o zarejestrowanie stowarzyszenia. 24 kwietnia 1957 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach wystawiło zawiadomienie że 17 kwietnia 1957 zostało zarejestrowane Stowarzyszenie pod nazwą Koło Rolnicze „ Samopomoc Chłopska” z siedzibą w Grzawie.
W statucie czytam, że koło jest dobrowolną zawodowo-społeczną organizacją rolników i posiada osobowość prawną. Zarząd i Komisja Rewizyjna wybierane są na okres roku. Do Zarządu koła wchodzi również przedstawicielka KGW. KGW jest autonomiczną częścią Koła Rolniczego. Członkinie KGW są jednocześnie członkiniami KR.
Cele , zadania i formy pracy KGW określa regulamin przyjęty na ogólnym zebraniu KGW.
Koło Gospodyń Wiejskich W Grzawie powstało w listopadzie 1957 roku na zebraniu założycielskim zorganizowanym przez Związek Kółek Rolniczych w Pszczynie. Pierwszą przewodniczącą została p. Łucja Czmajduch, natomiast do zarządu wybrano Monikę Skrzypiec i Marię Kapusta a członkiniami zostały: Marta Adamski, Antonina Wygrabek, Konstantyna Mika, Irena Rutkowska, Małgorzata Niesyto, Cecylia Piłatyk, Hildegarda Kolonko, Genowefa Mika, Genowefa Cofała i Anna Śmieja.
W pierwszej kadencji zarząd pracował dwa lata. Na początku do koła należało 16 członkiń, a zebrania odbywały się w starej szkole w Grzawie.
Łucja Czmajduch była przewodniczącą KGW przez dwanaście lat (1957-1969). W tym czasie koło powiększyło się o 76 członkiń. W kolejnych latach KGW było prowadzone przez cztery przewodniczące:
• Emilię Wilk (1969-1971),
• Genowefę Mika (1971-1975),
• Marię Mika (1975-1977),
W listopadzie 1977 funkcję przewodniczącej powierzono p. Marii Grygierzec, która do tej pory piastuje tą funkcję, w skład Zarządu weszli: Mika Genowefa – zastępca, Mika Maria – sekretarz, Agnieszka Mazur – skarbnik oraz członkinie: Irena Liberka, Jadwiga Lindner i Maria Pudełko.




Koło Gospodyń Wiejskich w Grzawie zajmuje się sprawami, które zostały podzielone na trzy działy:
- organizacyjny – prowadzenie zebrań, szkoleń oraz różnych kursów,
- gospodarczy – przygotowanie gotowania, haftowania, pieczenia, pomoc w zakresie hodowli drobiu (w tym rozprowadzanie piskląt jednodniowych z wylęgami oraz piskląt odchowanych), organizowanie ogródków przydomowych, hodowla kwiatów, unowocześnianie gospodarstw rolnych, ułatwienie pracy kobiecie wiejskiej poprzez opiekowanie się dziećmi w okresie żniw (prowadzenie tzw. dziecińców),
- kulturalno-oświatowy – prowadzenie pokazów na których przyrządzano potrawy z warzyw i innych produktów, organizowanie konkursów wyplatania wieńców, produkcji mleka wysokiej jakości, prezentowanie się koła w strojach ludowych na pochodach 1- majowych, dożynkach, i uroczystościach kościelnych, organizowanie wycieczek krajoznawczych dla całej wsi oraz imprez i zabaw.





Kalendarium lat 1978-2014
1978
KGW zakupiło pieluszki do Centrum Zdrowia Dziecka, karnisze dla szkoły podstawowej w Miedźnej, zorganizowało konkursy: czytelniczy ,,Przyjaciółka dziecka”, ,,Więcej mleka wysokiej jakości”, ,,Więcej warzyw i kwiatów”.
Odbyła się jednodniowa wycieczka matek z dziećmi do Wesołego Miasteczka oraz wyjazd członikń w strojach ludowych na święto ,,Odrodzenia Polski – 22 lipca”. Zorganizowano też wycieczki do Karpacza, Polanicy i Szklarskiej Poręby oraz Dzień Seniora, Dzień Kobiet, Dzień Dziecka.
Przygotowano koronę i wieniec na dożynki w gminie Brzeszcze – 12 członkiń brało udział, a Pani Maria Grygierzec otrzymała ,,Brązowy Krzyż Zasługi”. Przeprowadzono kurs robót ręcznych i garmażeryjny.


1979 (72 członkinie)
Rozprowadzono 4200 sztuk piskląt kurzych. Zorganizowano wycieczkę z okazji Dnia Dziecka na Szyndzielnię i nad jezioro Tresna oraz wycieczkę w lipcu do Trójmiasta i nad morze. Zakupiono prasownicę elektryczną, którą ustawiono u p. Małgorzaty Niesyto.
Członkinie zobowiązały się otoczyć opieką wdowy i trzech rolników w podeszłym wieku w ramach pomocy przy pracach polowych. Osiem członkiń w strojach ludowych pojechało na odchody 1 Maja w Brzeszczach.

1981 (74 członkinie)
Rozprowadzono 4405 sztuk piskląt, zorganizowano trzydniową wycieczkę do Krynicy. Został rozstrzygnięty konkurs ,,Więcej mleka wysokiej jakości”. 1 miejsce zajęła Antonina Wygrabek, 2 miejsce – Gertruda Waloszek, 3 miejsce – Maria Kędzior. Zwyciężczyniami konkursu ,,Więcej owoców, warzyw i kwitów były: Teresa Maroszek (1 miejsce), Marta Oślak (2 miejsce), Monika Skrzypiec (3 miejsce).


1982
Zorganizowano wieczorek taneczny na Dzień Kobiet z poczęstunkiem, każda kobieta dostała kwiaty. Przygotowywano Święto 1 Maja, dożynki w Miedźnej oraz wycieczkę w góry. Rozprowadzaniem piskląt zajmowały się Dorota Matyszkiewicz i Maria Pudełko.


1986
W listopadzie oddano do użytku pierwszą część Domu Socjalnego w Grzawie.
Pani Maria Grygierzec 25 czerwca 1986 roku Uchwałą Rady Państwa została odznaczona „Złotym Krzyżem Zasługi”.


1990
Kolejną edycję konkursu ,,Więcej warzyw i owoców” wygrały: Maria Czmajduch, Urszula Przewoźnik i Aniela Lasek. Uruchomiono wypożyczalnię sprzętu gospodarstwa domowego i punkt usług magli. Zorganizowano Dzień Kobiet, zabawę karnawałową i wycieczkę na Jasną Górę. KGW wzięło udział w dożynkach gminnych w strojach i z zespołem, któremu przygrywał Błażej Śmieja. Przygotowano poczęstunek na uroczyste spotniane rady SKR.
Skład Zarządu:
- Maria Grygierzec - przewodnicząca
- Genowefa Mika - zastępca
- Dorota Matyszkiewicz - sekretarz
- Maria Mika - skarbnik

Członkowie:
- Teresa Maroszek
- Maria Pudełko
- Elżbieta Chmielniok
- Danuta Oślak
- Urszula Sierońska


1991
Zorganizowano zabawę Sylwestrową, Dzień Kobiet. KGW wzięło udział w dożynkach w Górze oraz prowadziło magiel, wypożyczalnię sprzętu gospodarstwa domowego i sali. Podarowano komplet zastawy stołowej z okazji otwarcia probostwa.


1992
Zajmowano się utrzymaniem w czystości budynku socjalnego, prowadzeniem magla, rozprowadzaniem piskląt.


1993 (76 członkiń)
Zorganizowano wycieczkę do Częstochowy i Lichenia oraz zebrania sprawozdawcze KGW i KR. Przygotowano zabawę Sylwestrową, wzięto udział w dożynkach w strojach regionalnych. Wraz z komitetem budowy nadzorowano budowę sali, wyposażono kuchnię i salę w nowe sprzęty. Uzupełniono stroje ludowe.


1994 (85 członkiń)
Uzupełniono wypożyczalnię sprzętu AGD, prowadzono szkolenia w WOPR. Zorganizowano wycieczkę do Lichenia, Dzień Kobiet, Dzień Seniora i wieczorek Andrzejkowy.
Skład Zarządu:
- Maria Grygierzec - przewodnicząca
- Aniela Lasek - z-ca
- Danuta Oślak - sekretarz
- Maria Pudełko – skarbnik

Członkowie:
- Teresa Maroszek
- Helena Kędzior
- Maria Czmajduch

Komisja Rewizyjna:
- Maria Dolina
- Irena Krosny
- Bernadeta Pudełko



1995 (82 członkinie)
Wyhaftowano sześć nowych strojów ludowych. Prowadzono magiel, rozprowadzano pisklęta. Zorganizowano wycieczkę do Lichenia, Dzień Seniora i Dzień kobiet z wieczorkiem tanecznym.


1996 (84 członkinie)
Ofiarowano do Kościoła 21 zdobionych świec olejowych, paschał oraz lichtarz. Przygotowano dożynki w Kościele i na sali połączone z zabawą i poczęstunkiem.


1997 (89 członkiń)
Zamawiano prywatnie w Studzionce pisklęta, zorganizowano Dzień Kobie i Dzień Seniora. Członkinie w strojach ludowych wzięły udział w peregrynacji obrazu MB Częstochowskiej.

Skład Zarządu:
- Maria Grygierzec - przewodnicząca
- Teresa Maroszek - z-ca
- Maria Dolina - sekretarz
- Maria Mika – skarbnik

Członkowie:
- Danuta Oślak
- Dorota Matyszkiewicz
- Halina Wojciech
- Maria Kędzior
- Helena Kędzior

Komisja Rewizyjna:
- Iwona Niedźwiedź
- Zygmunt Szweda
- Eugeniusz Dolina



1998 (78 członkiń)
Zorganizowano pielgrzymkę kobiet do Piekar Śląskich, zakupiono naczynia ołtarzowe. Przygotowano dożynki sołeckie, Dzień Seniora, Dzień Kobiet.


1999 (74 członkinie)
Zakupiono obrusy haftowane do Kościoła, zorganizowano dwudniową wycieczkę do Lichenia. Pomagano przy zorganizowaniu dożynek gminnych – zakup 500 sztuk różyczek.


2000
Zorganizowano wyjazd do Kalwarii Zebrzydowskiej, zakupiono dzwonki do Kościoła, utrzymywano we właściwym stanie wypożyczalnię naczyń, kuchnię i zaplecze Domu Socjalnego.


2001 (92 członkinie)
Odbyła się wycieczka do Sanktuarium MB Świętokrzyskiej. Zorganizowano Dzień Seniora, Dzień Kobie i dożynki parafialne.


2002 (87 członkiń)
Zorganizowano pielgrzymkę na Jasną Górę, zakupiono zastawę stołową na wyposażenie kuchni na 120 osób.
Skład Zarządu:

- Maria Grygierzec - przewodnicząca
- Danuta Oślak - z-ca
- Anna Golus - sekretarz
- Maria Mika – skarbnik

Członkowie:
- Dorota Matyszkiewicz
- Tersa Maroszek
- Maria Kędzior
- Iwona Niedźwiedź
- Helena Kędzior
- Genowefa Mika – honorowy członek Zarządu

Komisja Rewizyjna:
- Jerzy Śmieja
- Róża Niesyto-Waranica
- Lidia Włodarczyk



2003 (86 członkiń)
Zorganizowano gminna wigilię na sali w Grzawie pod tytułem ,,Nasze dziedzictwo kulinarne”. Zakupiono nową patelnię elektryczną do kuchni. Organizacja Dnia Seniora i Dnia Kobiet.


2004 (92 członkinie)
Zorganizowano wyjazd do Turzy Śląskiej, Pszowa i na Jasną Górę. Ogłoszono konkurs kulinarny w Górze o tematyce ,,Śląskie smaki”. KGW z Grzawy piekło śląskie kołacze. Zakupiono do kuchni dwa piekarniki elektryczne.


2005 (86 członkiń)
KGW wzięło udział w III gminnym konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” – śląskie wesele. Przygotowano ponad sto rolad. Zorganizowano pielgrzymkę do Częstochowy, przygotowano ognisko przy Sanktuarium Ojca Pio.
Odnowiono szafki kuchenne oraz zakupiono zlewozmywak. Zorganizowano Dzień Seniora i Dzień Kobiet.

Zarząd KGW :

- Maria Grygierzec – przewodnicząca
- Danuta Oślak – z-ca
- Maria Mika Skarbnik
- Anna Golus – sekretarz

Członkowie:
- Dorota Matyszkiewicz
- Lidia Włodarczyk
- Iwona Niedźwiedź
- Maria Kędzior
- Helena Kędzior

Zarząd KR:
- Stanisław Kędzior - prezes
- Maria Grygierzec – z-ca

Członkowie Zarządu:
- Tomasz Kędzior
- Władysław Krosny
- Wacław Waranica

Komisja Rewizyjna:
- Józef Maryjosz
- Halina Janosz
- Barbara Wygrabek



2006 (79 członikń)
Przygotowano Dzień Seniora, Dzień Kobiet, Biesiadę oraz spotkanie opłatkowe. Zorganizowano wyjazd do Zakopanego. KGW zorganizowało dożynki parafialne w kościele oraz wystąpiło w strojach regionalnych.


2007 (83 członkinie)
Przygotowano przyjęcie z okazji wizytacji Biskupa, które odbyło się na sali. Zorganizowano razem z Radą Sołecką wyjazd na Słowację, a w drodze powrotnej odwiedzono grób ks. Klocka. KGW po raz kolejny wzięło udział w konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo”. Zakupiono fartuchy do strojów ludowych, zorganizowano wieczorek sylwestrowy.


2008 (91 członkiń)
Zorganizowano Dzień Seniora i Dzień Kobiet. KGW wzięło udział w konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” w Górze oraz spotkało się z siostrą Anastazją w Woli. Członkinie KGW w strojach ludowych wzięły udział w Kongresie Kobiet w Bielsku. KGW przygotowało dożynki w Grzawie, w tym poczęstunek oraz kosz z darami do kościoła.


2009 (83 członkinie)
Zorganizowano Dzień Kobiet, Dzień Seniora, Biesiadę oraz wyjazd do Piekar Śląskich. Członkinie KGW wzięły udział w gminnym konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo”, gdzie zajęły I miejsce, natomiast w powiatowym konkursie – II miejsce. Zorganizowano szkolenie Zarządu KGW i KR z całej gminy.

Zarząd KGW :

- Maria Grygierzec – przewodnicząca
- Danuta Oślak – z-ca
- Maria Mika - skarbnik
- Anna Golus – sekretarz

Członkowie:
- Dorota Matyszkiewicz
- Lidia Włodarczyk
- Iwona Niedźwiedź
- Maria Kedzior
- Helena Kędzior

Zarząd KR:
- Stanisław Kędzior - prezes
- Maria Grygierzec – z-ca

Członkowie Zarządu:
- Tomasz Kędzior
- Władysław Krosny
- Aleksy Wojtala

Komisja Rewizyjna:
- Józef Maryjosz
- Halina Janosz
- Barbara Wygrabek



2010 (84 członkinie)
Odnowiono meble kuchenne oraz regały na sprzęt AGD. Zorganizowano zebranie KGW i KR, Dzień Kobiet i Dzień Seniora. KGW wzięło udział w konkursie ,,Nasze dziedzictwo kulinarne”, którego temat brzmiał: ,,Potrawy jesieni na ziemi pszczyńskiej”. Zorganizowano biesiadę ,,Po naszemu czyli po śląsku”, na którą zaproszono przedstawicieli wszystkich kół KGW i KR z gminy.


2011 (72 członkinie)
Pokryto koszt wyhaftowania czterech chust do strojów ludowych. Przygotowano parafialne dożynki, kosze do kościoła. KWG wzięło udział w VI edycji konkursu ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” i zostało wytypowane do konkursu powiatowego, gdzie zdobyło II miejsce, nagrodą była elektryczna maszynka do mięsa.


2012 (83 członkinie)
KGW wzięło udział w VI Europejskich Targach Finansów Społecznych w Bielsku-Białej oraz w Europejskim Dniu Kobiet w Goczałkowicach, gdzie wylosowano wyjazd do Warszawy i zwiedzanie Sejmu oraz do Brukseli do parlamentu Europejskiego. Przygotowano ołtarz na procesję Bożego Ciała.


2013 (58 członkiń)
KGW wzięło udział w bielskim Kongresie Kobiet oraz w konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” we Frydku pod tytułem ,,Gotujemy, warzymy z tradycją i smakiem”, a następnie powiatowym konkursie w Porębie.



2014
Zorganizowano Dzień Kobiet i Dzień Seniora. Członkinie KGW wzięły udział w strojach regionalnych w dożynkach gminnych i parafialnych. KGW wzięło udział w konkursie ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” we Grzawie, zorganizowano debatę oksfordzką. Wzięto udział w gminnej biesiadzie w Górze.
Zarząd KGW :

- Maria Grygierzec – przewodnicząca
- Danuta Oślak – z-ca
- Maria Mika - skarbnik
- Anna Golus – sekretarz

Członkowie:
- Dorota Matyszkiewicz
- Lidia Włodarczyk
- Iwona Niedźwiedź
- Maria Kedzior
- Helena Kędzior

Zarząd KR:
- Stanisław Kędzior - prezes
- Maria Grygierzec – z-ca

Członkowie Zarządu:
- Władysław Krosny
- Wacław Waranica
- Barbara Wygrabek

Komisja Rewizyjna:
- Halina Janosz
- Anna Jakubowska
- Izabela Pudełko





2015
Jak co rocznie zorganizowano Dzień Chorego, Dzień Kobiet oraz dożynki parafialne. Członkinie brały udział w Powiatowym Dniu Kobiet w Golasowicach, w szkoleniu w Pilicy oraz ,,Nasze kulinarne dziedzictwo” we Frydku.


2016 (60 członkiń)
Poza stałymi, co rocznymi działaniami statutowymi uzupełniono wyposażenie kuchni.
Zarząd brał udział w Powiatowym Dniu Kobiet w Suszcu, przygotował ołtarz na Uroczystość Bożego Ciała, gościło uczestników Światowych Dni Młodzieży z Brazylii.
W Pilicy odbyły się uroczystości 150-lecia KR w których brały udzła przedstawicielki KGW.
W listopadzie odbyło się spotkanie „Nasze kulinarne dziedzictwo” pod hasłem „Gęsina na Marcina” gdzie panie z KGW serwowały różne dania. Świętowano również 150 rocznicę założenia KR w Woli. W grudniu goszczono na spotkaniu opłatkowym zarządy KGW i KR.
Organizowane spotkania i uroczystości uświetniał zespół „Folkowianie”.



2017

Wiooną odbyło się zebranie sprawozdawczo - programowe, Dzień Seniora, który uświetnił Zepół "Folkowianie" oraz Dzień Kobiet.
Członkinie Zarządu pomagały w przygotowaniu biesiady i dożynek sołeckich. Brały udział w konferencji żywieniowej w Międzyszynie i zwiedziły Warszawę. Brału udział w konkursie "Nasze Kulinarne Dziedzictwo".



2018

Poza co rocznymi zebraniem, Dniem Seniora, Dniem Kobiet członkinie pomagały w przygotowaniach do XIV Biesiady Grzawskiej organizowanej przez Radę sołecką w Grzawie. W lipcu brały udział w wycieczce do Kazimierza, Sandomierza i Nałęczowa.
Uczestniczyły w strojach ludowych w konkursie "Nasze Kulinarne Dziedzictwo" oraz Dożynkach Gminnych a we wrześniu w dożynkach parafialnych.
W listopadzie KGW organizowało "Wieczornicę Śląską Niepodległościową".




Zaangażowanie KGW w rozwój kościółka w Grzawie

Koło Gospodyń Wiejskich Grzawie aktywnie przyczyniało się do rozwoju drewnianego kościółka. W miesiącach letnich 1991 roku członkinie KGW pomagały w remoncie kościoła poprzez przygotowywanie posiłków dla osób zaangażowanych w prace remontowe. Z okazji otwarcia probostwa KGW ofiarowało 12-sto osobowy zestaw zastawy obiadowej.
W 1996 roku KGW ofiarowało do kościoła 21 zdobionych świec olejowych, paschał oraz lichtarz. Rok później członkinie w strojach ludowych wzięły udział uroczystości perygrynacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej oraz jubileuszu kapłaństwa księdza proboszcza Stefana Kozła.
KGW podarowało kościołowi nakrycia ołtarzowe (1998r.), dwa komplety obrusów haftowanych (1999r.), dzwonki kościelne (2000r.) oraz kryształowe oświetlenie (2001r.). W 2002 roku KGW zasponsorowało krzyż procesyjny oraz 12-sto osobowy komplet naczyń do kawy.
W 2003 roku Koło Gospodyń Wiejskich pokryło koszty czyszczenia i konserwacji dwunastu świeczników do kościoła, natomiast w kolejnych roku zafundowało wyhaftowanie dwóch obrusów na ołtarz oraz pokryło koszty maglowania obrusów kościelnych.
W sierpniu 2005 roku KGW przygotowało obchody jubileuszu 40-stolecia kapłaństwa księdza doktora Józefa Doliny. Zostały również zakupione ocieplenia ławek i dywan do kancelarii parafialnej. Koło Gospodyń Wiejskich dołożyło się do zakupu karnisza do salki oraz pokryło koszty maglowania.
Z okazji wizyty biskupa w parafii w 2007 roku KGW zorganizowało przyjęcie na sali dla delegacji parafian oraz proboszczy z Grzawy i Miedźnej. Koło zafundowało także odnowienie jednego obrazu Drogi Krzyżowej i po raz kolejny pokryło koszty maglowania oraz dofinansowało odnowienie chrzcielnicy.
W 2012 roku członkinie KGW przygotowały ołtarz na procesję Bożego Ciała. W lipcu tego samego roku zorganizowały uroczystość z okazji przejścia na emeryturę księdza proboszcza Stefana Kozła. Dwa lata później KGW wzięło udział w uroczystościach 25-lecia kapłaństwa księdza proboszcza Jacka Jadasza.

W latach 2015-2016 KGW przekazało 2000 zł na remont kaplicy i ocieplenie probostwa, oraz przygotowały ołtarz na Uroczystość Bożego Ciała (2016).





Od 1986 roku pod opieką KGW znajdowała się kuchnia i jej zaplecze. Kuchnia i jej wyposażenie utrzmywane było we właściwym standardzie.
Od 19777 roku kuchnię prowadziły:
- Maria Grygierzec,
- Anna Ulczok,
- Maria Pudełko

Od 1986 roku - Teresa Maroszek, od 1999 roku - Anna Golus, a w roku 2019 opiekę nad kuchnią przejeła Bernadeta Pudełko.

Przez ostatnie 40 lat działalność KGW a w szczególności dzięki p. Marii Grygierzec, przyczyniła się do powstania wielu inicjatyw społecznych i gospodarczych które na stałe wpisały się w kalendarz corocznych działań. Prężnie działające KGW na przestrzeni dziesięcioleci wywarło duży wpływ na obraz naszej miejscowości i jej mieszkańców, jest ostoją ludowej tradycji i ożywiało życie kulturalne i społeczne środowiska.
W tym miejscu należy podziękować wszystkim członkom KGW, za przychylność, poświęcenie, zaangażowanie, za podejmowane inicjatyw, za zapał oraz nieocenioną pracę społeczną na rzecz naszej lokalnej społeczności.


opracowanie:
Alicja Dobry
Maria Dolina
Małgorzata Olejarczyk













Podziękowanie za zebrane plony






Panie z KGW w strojach regionalnych
















Wykorzystane materiały:
Małgorzata Olejarczyk – wywiad z p.Marią Grygierzec czerwiec 2011